Vipassana betekent letterlijk 'de dingen zien zoals ze werkelijk zijn', het is een van India's oudste meditatietechnieken. Meer dan 2500 jaar geleden werd het herontdekt door Gautama de Boeddha, het werd door hem onderwezen als een universele remedie voor universele kwalen, als *de kunst om te leven*. Deze niet-sektarische techniek heeft als doel de totale eliminering van mentale onzuiverheden en het resulterende hoogste geluk van volledige bevrijding. Genezing - niet enkel het genezen van ziektes, maar het wezenlijk genezen van al het menselijk lijden, is het doel ervan.
Vipassana is een manier van zelftransformatie door zelfobservatie. Het focust op de diepe verbinding tussen lichaam en geest, die rechtstreeks kan worden ervaren door middel van gedisciplineerde aandacht voor de lichamelijke gewaarwordingen die het leven van het lichaam vormen, en die continu met het leven van de geest in contact staan en dit beïnvloeden. Het is deze op ervaring gebaseerde en zelfverkennende reis naar de gemeenschappelijke bron van lichaam en geest die mentale onzuiverheden oplost, dit leidt tot een evenwichtige geest vol liefde en medeleven
De wetenschappelijke wetten die iemands gedachten, gevoelens, oordelen en gewaarwordingen leiden worden duidelijk. Door directe ervaring wordt de natuur van hoe men groeit of terugvalt, hoe men lijden veroorzaakt of hoe men zichzelf ervan bevrijdt, begrepen. Het leven wordt dan gekenmerkt door toenemende opmerkzaamheid, zelfcontrole, vrede, en de afwezigheid van misleidende Voorstellingen.
Sinds de tijd van de Boeddha tot vandaag de dag is Vipassana overgeleverd door een onafgebroken lijn van leraren. De huidige leraar in deze traditie is Mr. S.N. Goenka, hij is van Indische afkomst, maar geboren en getogen in Birma (Myanmar). Toen hij daar woonde had hij het geluk om Vipassana te leren van zijn leraar, Sayagyi U Ba Khin, die destijds een hooggeplaatst overheidsbeambte was. Na een 14-jarige opleiding door zijn leraar vestigde S.N. Goenka zich in India, daar begon hij Vipassana te onderwijzen in 1969. Sindsdien heeft hij tienduizenden mensen van diverse afkomst en van alle mogelijke religies onderwezen, zowel in het Oosten als in het Westen. In 1982 begon hij assistent-leraren te benoemen om te voldoen aan de toenemende vraag naar Vipassana-cursussen.
De techniek wordt onderwezen tijdens 10-daagse residentiële cursussen. Tijdens deze cursussen volgen de deelnemers een voorgeschreven *gedragscode*, leren ze de basis van de methode, en oefenen ze voldoende om de voordelen ervan te ervaren.
De cursus vergt hard, serieus werken. De training omvat drie stappen. De eerste stap bestaat eruit om voor de periode van de cursus zich te onthouden van doden, stelen, seksuele activiteit, onjuist spreken en het gebruik van bedwelmende middelen. Deze eenvoudige code van moreel gedrag dient om de geest, die anders te geagiteerd zou zijn voor zelfobservatie, tot rust te brengen. De volgende stap bestaat erin enig meesterschap over de geest te ontwikkelen door te leren de aandacht te richten op de natuurlijke werkelijkheid van de steeds veranderende stroom van de adem zoals die de neusgaten naar binnenkomt en naar buitengaat. Tegen de vierde dag is de geest kalmer en meer gefocust, beter in staat om de eigenlijke praktijk van Vipassana te ondernemen: over het hele lichaam gewaarwordingen te observeren, hun natuur te begrijpen en gelijkmoedigheid te ontwikkelen door te leren er niet op te reageren. Ten slotte, op de laatste volledige dag leren de deelnemers de meditatie van liefdevolle vriendelijkheid of goede wil ten opzichte van allen. De zuiverheid die tijdens de cursus ontwikkeld werd, wordt nu gedeeld met alle wezens.
De hele praktijk is eigenlijk een mentale oefening. Net zoals we lichamelijke oefeningen doen om onze fysieke gezondheid te bevorderen, kan Vipassana gebruikt worden om een gezonde geest te ontwikkelen.
Er wordt grote nadruk gelegd op het behouden van de techniek in zijn originele, authentieke vorm omdat de ervaring geleerd heeft dat dit echt bevorderlijk is. Het onderricht wordt gratis aangeboden, het is niet commercieel. Niemand die betrokken is in het onderricht ontvangt er enige materiële vergoeding voor. Er worden geen kosten aangerekend voor de cursussen, zelfs niet voor verblijf of maaltijden. Alle onkosten worden gedragen door donaties van mensen die een cursus hebben voltooid en de voordelen van Vipassana hebben ervaren, en nu ook anderen de kans willen geven om er baat bij te hebben.
Uiteraard komen de resultaten geleidelijk, door voortgezette praktijk. Het is onrealistisch om te verwachten dat in 10 dagen alle problemen opgelost zullen zijn. Gedurende deze periode kunnen de wezenlijke elementen van Vipassana geleerd worden zodat ze in het dagelijkse leven toegepast kunnen worden. Hoe meer de techniek wordt beoefend, hoe meer bevrijding van ellende, en hoe dichter bij het uiteindelijke doel van volledige bevrijding. Zelfs 10 dagen kunnen duidelijk merkbare resultaten opleveren en heel voordelig zijn voor het dagelijkse leven.
Ieder die het oprecht meent is welkom om deel te nemen aan een Vipassana-cursus om zelf te ervaren hoe de techniek werkt en de voordelen ervan na te gaan. Iedereen die het probeert, ervaart dat Vipassana een onschatbaar instrument is om echt geluk te bereiken en te delen met anderen.